3 yıl önce ·Serap Bilgen ·0 yorum

Travma ve İyileşme

Travmatik yaşantılar kişiyi hazırlıksız yakalar, çaresizlik hissi yaratır. Deprem, sel gibi doğa olayları, kazalar, şiddet, istismar, kayıplar ve daha pek çoğu…

Günleriniz o olaydan sonra artık eskisi gibi devam etmemeye başlar. Her şey bir anda değişmiştir artık.

Tedirginsinizdir… huzursuzsunuzdur… uyuyamazsınız… vücudunuz alarm durumundadır, tetiktesinizdir… gerginsinizdir… endişelisinizdir…

Ya da yaşadığınız olayın şokuyla beraber donakalmışsınızdır, ağlayamazsınız ve duygularınızı hissedemeyebilirsiniz.

Yaşadıklarınız karşısında çaresiz hissedebilir, kayıplarla ilgili kendinizi suçlu hissedebilirsiniz.

Olayı, sanki tekrar tekrar yaşıyormuş gibi hissedebilir, o anı zihninizden atamayabilirsiniz.

Başınıza gelen şey olağan, ‘normal’ bir durum olmadığı için normalden farklı hissetmeye ve  normalden farklı davranmaya başlarsınız.

Travmatik yaşantılar sonrasında böyle tepkiler vermeniz doğaldır.

Travmatik Yaşantı Esnasında Tepkilerimiz

Korku hissettiğimizde, sempatik sinir sistemimiz devreye girerek savaş ya da kaç modunu başlatır; ya korktuğumuz durumla savaşır ya da o durumdan kaçarız. Algılanan tehdit çok büyükse (deprem, fiziksel ve cinsel istismar gibi durumlarda), parasempatik sistem devreye girerek şok durumu -donakalmak- yaşanabilir; duygusal olarak tepkisizlik hali olur ve korku dahil hiç bir duygu hissedilemez. Bu süreçte, zaman ve yer kavramı bozulabilir. Donakalma ve şok hali, bedenin hayatta kalmaya yönelik otomatik olarak geçtiği bir savunma mekanizmasıdır.

Travmatik yaşantı sonrasında Travma Sonrası Stres Bozukluğu gelişebilir.

Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) geliştiğinde ne olur?

TSSB’si olan kişiler genellikle travmatik olayı “tekrar tekrar” yaşıyormuş gibi hissederler; olaya ait görüntüler sürekli zihne akar, çok yoğun rahatsızlık ve dehşet duyguları oluşur. Olay yaşanırken oluşmuş olan çarpıntı, terleme, nefes almada güçlük gibi bedensel belirtiler, olay hatırlandığında yeniden yaşanıyormuşçasına bedende hissedilir. Travmatik yaşantı, zamanda donmuş bir şekilde, zihinde depolanır. Bunun anlamı, olay, her hatırlandığında, o an yaşanıyormuşçasına yoğun bedensel ve duygusal tepkiler ortaya çıkar. Olay, zihin tarafından, geçmişte yaşanmış gibi değil hala yaşanmaya devam ediyor gibi algılanır. Aşırı tetikte olma durumu ortaya çıkar; tedirginlik, sürekli tetikte olma durumu ve ufak seslerde bile irkilme hali görülür.  Örneğin, deprem yaşayan bir kişi, en ufak bir seste irkilir. Bu duruma kaygının eşlik etmesiyle de çarpıntı ve titreme eklenir. Kişi artık yaşamını, depreme göre yeniden düzenler.

Bazı kişilerde de alarm durumunun tam tersi belirtiler olarak; uyuşukluk, duygusal tepkisizlik, donukluk, dalgınlık, hiçbir şey hissetmeme ve bir noktaya bakıp dalma davranışları görülür.

Uykuya dalmada güçlük, sık uyanma ya da uyuyamama gibi uyku sorunları görülebilir. Olayla ilgili kabuslar, uyku sorunları görülebilir. Olayı uykuda yeniden yaşama, kabus görme de belirtiler arasındandır. Ayrıca, dikkati, bir işte toplayamama ve dikkat dağınıklığı sık görülür.

Travmatik olayı hatırlatan durum ve yerlerden kaçınma hali ortaya çıkabilir. Bu kaçınma davranışları genellikle, travmayı ve korkuyu besler ve sorunları ağırlaştırabilir.

Travma Terapisi

Travma belirtileri görüldüğünde, mümkün olan en kısa sürede profesyonel destek almak önemlidir. Özellikle bu durumlarda, genellikle travma yaşandıktan hemen sonra EMDR Terapisi kullanılır. Amaç; kişilerin yaşadıkları bu trajediyi zihinsel olarak işlemelerine yardımcı olmaktır.

Travmatik olaylar sonrasında, bazı kişilerde Travma Sonrası Stres Bozukluğu oluşur, bazılarında oluşmaz. Travmaya ne kadar uzun süre maruz kalınmışsa TSSB görülme ihtimalinin o kadar yükseldiği gözlenmektedir. Özellikle, savaş, ihanet, fiziksel, cinsel ve duygusal istismar gibi kaynağın insan olduğu (insan eliyle travma) durumlarda TSSB’nin görülme ihtimali çok daha yüksektir.

Travmatik olaylar sonrasında özellikle çocuklar risk grubundadır. Araştırmalar, önemli travma mağduru olan çocukların, geç müdahale durumunda, iyileşmesi zor olan, gecikmiş fiziksel ve bilişsel gelişim yaşama riski taşıdıklarını göstermektedir.

Travmalar için Emdr

Travma Sonrası Stres Bozukluğunda EMDR Terapisi çok etkili bir terapi modelidir. EMDR, travmatik yaşantılar için geliştirilmiş bir travma terapisidir. EMDR ile travmaya ait görüntüler, duygular, düşünceler ve beden duyumları çalışılır ve bunlar belleğe yeniden işlenir. Travmanın yarattığı duygular ve beden duyumları yatışır, travmaya ait görüntüler canlılığını yitirir ve olayla ilgili düşünceler dönüşür, zihin yeni bir perspektif kazanır. Travmaya ait ne varsa EMDR ile çalışılarak; bunlara duyarsızlaşma sağlanır ve travmaya ait anılar, bellekte yeniden kodlanır. Savaş, istismar gibi travma mağduru kişilerle yapılan beyin görüntüleme çalışmaları; travmatik anıların, travmatik olmayan anılardan farklı şekilde belleğe depolandığını göstermektedir. Bu çalışmalar göre; travmatik yaşantılar, EMDR ile çalışıldıktan sonra, belleğe yeniden kodlanarak; tıpkı travmatik olmayan yaşantıların bellek kaydına benzer şekilde, yeniden depolanmaktadır. Bunun anlamı, travmatik olayın, zihin için geçmişte kalmış olduğunun fark edilmesidir. EMDR ile çalışılan travmatik olay, kişiyi eskisi kadar rahatsız etmemeye başlar.

Konuyla ilgili daha fazla bilgiye ihtiyacınız varsa benimle Skype ya da Zoom uygulamaları üzerinden 15 dakikalık ücretsiz öngörüşme talep edebilir ya da doğrudan randevu alarak seansa başlayabilirsiniz. Bilgi ve/ya randevu için tıklayınız.

*Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için lütfen doktorunuza başvurunuz.

Etiketler: anksiyete Emdr terapisi, deprem, deprem EMDR terapisi, deprem travması, deprem travması EMDR, İzmir psikolog, izmir travma terapisi, travma, travma emdr, travma EMDR terapisi, travma iyileşme, travma online EMDR, travma sonrası stres bozukluğu, travma sonrası stres bozukluğu EMDR, travma sonrası stres bozukluğu tedavi, travma tedavi, travma terapi, travmatik yaşantı Kategoriler: EMDR